چه کسی بر پیکر امام حسن عسکری نماز خواند؟
یکی از نشانه های روشن بر امامت امام زمان (عج)
چه کسی بر پیکر امام حسن عسکری (ع) نماز خواند؟
نشانه‌ای روشن بر امامت امام زمان (عج)
مقدمه
یکی از پرسش‌های تاریخی و مهم این است که: چه کسی بر پیکر امام حسن عسکری (ع) نماز خواند؟
این واقعه فقط یک تشییع عادی نبود؛ بلکه به‌عنوان یکی از نشانه‌های قطعی برای اثبات امامت امام زمان (عج) شناخته می‌شود. در سنت شیعی، باور بر این است که جز امام معصوم، کسی بر پیکر امام دیگر نماز نمی‌گزارد. بنابراین، نماز خواندن امام زمان (عج) بر بدن پدرشان، امام حسن عسکری (ع)، حجتی آشکار برای معرفی جانشین حقیقی بود.
ماجرای ابو الادیان؛ گواهی زنده بر امامت حضرت مهدی (عج)
یکی از منابع تاریخی معتبر، داستان ابو الادیان است؛ خدمتکاری که نامه‌های امام حسن عسکری (ع) را به شهرها می‌برد. او روایت می‌کند که در آخرین روزهای بیماری امام، حضرت به او مأموریت داد تا نامه‌هایی را به مدائن برساند و وعده داد که در روز پانزدهم بازگشت، خبر رحلتشان خواهد شنید.
ابو الادیان می‌گوید:
وقتی بازگشتم، همان‌طور که امام پیش‌بینی کرده بودند، صدای شیون از خانه بلند بود. پیکر امام بر تخت غسل قرار داشت. در این میان، جعفر کذاب ـ برادر امام عسکری ـ جلو آمد تا نماز بخواند. اما در همان لحظه، کودکی خردسال و با هیبتی نورانی پیش آمد، دست جعفر را کنار زد و فرمود:
«ای عمو! من برای نماز بر پدرم سزاوارترم.»
همگان شگفت‌زده شدند؛ زیرا این کودک کسی نبود جز حضرت مهدی (عج) که تا آن زمان بسیاری از شیعیان از ولادتش بی‌خبر بودند. ایشان نماز را بر پدرشان اقامه کردند و سپس پیکر مطهر امام حسن عسکری (ع) در کنار جدشان به خاک سپرده شد.
واکنش مردم و مأموران عباسی
پس از این ماجرا، بسیاری از حاضران دریافتند که جانشین واقعی امام عسکری، همان فرزند خردسال اوست. برخی از شیعیان نامه‌ها و امانت‌هایی را که همراه داشتند، به آن حضرت سپردند و به امامت ایشان یقین پیدا کردند.
اما حکومت عباسی که همواره نسبت به امامت حضرت مهدی (عج) بیمناک بود، به‌سرعت مأمورانی برای جستجو و دستگیری ایشان فرستاد. با این حال، اراده الهی بر این بود که حضرت از دیده‌ها غایب شوند و بدین ترتیب، غیبت صغری آغاز شد.
اهمیت این واقعه در تاریخ شیعه
واقعه نماز خواندن حضرت مهدی (عج) بر پیکر پدرشان، یکی از مهم‌ترین شواهد تاریخی برای معرفی ایشان به‌عنوان امام دوازدهم است. این رخداد سه پیام مهم داشت:
- اثبات امامت امام زمان (عج): چون طبق سنت، تنها امام معصوم بر امام پیشین نماز می‌خواند.
- پایان دوران حضور ظاهری ائمه (ع): پس از رحلت امام عسکری، امامت وارد مرحله‌ای تازه با عنوان غیبت صغری شد.
- معرفی حضرت مهدی به شیعیان خاص: با حضور عمومی در نماز، پرده از وجود ایشان برداشته شد.
نتیجه‌گیری
پرسش «چه کسی بر پیکر امام حسن عسکری (ع) نماز خواند؟» تنها یک سؤال تاریخی نیست؛ بلکه کلید درک حقیقت امامت حضرت مهدی (عج) و آغاز دوران غیبت ایشان است. این واقعه نشان داد که وعده الهی درباره آخرین حجت خدا تحقق یافته و مسیر هدایت بشر ادامه دارد.
اللهم عجل لولیک الفرج 🌹
متن عربی
«وَ حَدَّثَ أَبُو اَلْأَدْيَانِ قَالَ: كُنْتُ أَخْدُمُ اَلْحَسَنَ بْنَ عَلِيِّ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ مُوسَى بْنِ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ اَلْحُسَيْنِ بْنِ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ أَحْمِلُ كُتُبَهُ إِلَى اَلْأَمْصَارِ فَدَخَلْتُ عَلَيْهِ فِي عِلَّتِهِ اَلَّتِي تُوُفِّيَ فِيهَا صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ فَكَتَبَ مَعِي كُتُباً وَ قَالَ اِمْضِ بِهَا إِلَى اَلْمَدَائِنِ فَإِنَّكَ سَتَغِيبُ خَمْسَةَ عَشَرَ يَوْماً وَ تَدْخُلُ إِلَى سُرَّ مَنْ رَأَى يَوْمَ اَلْخَامِسَ عَشَرَ وَ تَسْمَعُ اَلْوَاعِيَةَ فِي دَارِي وَ تَجِدُنِي عَلَى اَلْمُغْتَسَلِ – قَالَ أَبُو اَلْأَدْيَانِ فَقُلْتُ يَا سَيِّدِي فَإِذَا كَانَ ذَلِكَ فَمَنْ قَالَ مَنْ طَالَبَكَ بِجَوَابَاتِ كُتُبِي فَهُوَ اَلْقَائِمُ مِنْ بَعْدِي فَقُلْتُ زِدْنِي فَقَالَ مَنْ يُصَلِّي عَلَيَّ فَهُوَ اَلْقَائِمُ بَعْدِي فَقُلْتُ زِدْنِي فَقَالَ مَنْ أَخْبَرَ بِمَا فِي اَلْهِمْيَانِ فَهُوَ اَلْقَائِمُ بَعْدِي ثُمَّ مَنَعَتْنِي هَيْبَتُهُ أَنْ أَسْأَلَهُ عَمَّا فِي اَلْهِمْيَانِ وَ خَرَجْتُ بِالْكُتُبِ إِلَى اَلْمَدَائِنِ وَ أَخَذْتُ جَوَابَاتِهَا وَ دَخَلْتُ سُرَّ مَنْ رَأَى يَوْمَ اَلْخَامِسَ عَشَرَ كَمَا ذَكَرَ لِي عَلَيْهِ اَلسَّلاَمُ فَإِذَا أَنَا بِالْوَاعِيَةِ فِي دَارِهِ وَ إِذَا بِهِ عَلَى اَلْمُغْتَسَلِ وَ إِذَا أَنَا بِجَعْفَرِ بْنِ عَلِيٍّ أَخِيهِ بِبَابِ اَلدَّارِ وَ اَلشِّيعَةُ مِنْ حَوْلِهِ يُعَزُّونَهُ وَ يُهَنُّونَهُ فَقُلْتُ فِي نَفْسِي إِنْ يَكُنْ هَذَا اَلْإِمَامُ فَقَدْ بَطَلَتِ اَلْإِمَامَةُ لِأَنِّي كُنْتُ أَعْرِفُهُ يَشْرَبُ اَلنَّبِيذَ وَ يُقَامِرُ فِي اَلْجَوْسَقِ وَ يَلْعَبُ بِالطُّنْبُورِ فَتَقَدَّمْتُ فَعَزَّيْتُ وَ هَنَّيْتُ فَلَمْ يَسْأَلْنِي عَنْ شَيْءٍ ثُمَّ خَرَجَ عَقِيدٌ فَقَالَ يَا سَيِّدِي قَدْ كُفِّنَ أَخُوكَ فَقُمْ وَ صَلِّ عَلَيْهِ فَدَخَلَ جَعْفَرُ بْنُ عَلِيٍّ وَ اَلشِّيعَةُ مِنْ حَوْلِهِ يَقْدُمُهُمُ اَلسَّمَّانُ وَ اَلْحَسَنُ بْنُ عَلِيٍّ قَتِيلُ اَلْمُعْتَصِمِ اَلْمَعْرُوفُ بِسَلَمَةَ فَلَمَّا صِرْنَا فِي اَلدَّارِ إِذَا نَحْنُ بِالْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ صَلَوَاتُ اَللَّهِ عَلَيْهِ عَلَى نَعْشِهِ مُكَفَّناً فَتَقَدَّمَ جَعْفَرُ بْنُ عَلِيٍّ لِيُصَلِّيَ عَلَى أَخِيهِ فَلَمَّا هَمَّ بِالتَّكْبِيرِ خَرَجَ صَبِيٌّ بِوَجْهِهِ سُمْرَةٌ بِشَعْرِهِ قَطَطٌ بِأَسْنَانِهِ تَفْلِيجٌ فَجَبَذَ بِرِدَاءِ جَعْفَرِ بْنِ عَلِيٍّ وَ قَالَ تَأَخَّرْ يَا عَمِّ فَأَنَا أَحَقُّ بِالصَّلاَةِ عَلَى أَبِي فَتَأَخَّرَ جَعْفَرٌ وَ قَدِ اِرْبَدَّ وَجْهُهُ وَ اِصْفَرَّ – فَتَقَدَّمَ اَلصَّبِيُّ وَ صَلَّى عَلَيْهِ وَ دُفِنَ إِلَى جَانِبِ قَبْرِ أَبِيهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ ثُمَّ قَالَ يَا بَصْرِيُّ هَاتِ جَوَابَاتِ اَلْكُتُبِ اَلَّتِي مَعَكَ فَدَفَعْتُهَا إِلَيْهِ فَقُلْتُ فِي نَفْسِي هَذِهِ بَيِّنَتَانِ بَقِيَ اَلْهِمْيَانُ ثُمَّ خَرَجْتُ إِلَى جَعْفَرِ بْنِ عَلِيٍّ وَ هُوَ يَزْفِرُ فَقَالَ لَهُ حَاجِزٌ اَلْوَشَّاءُ يَا سَيِّدِي مَنِ اَلصَّبِيُّ لِنُقِيمَ اَلْحُجَّةَ عَلَيْهِ فَقَالَ وَ اَللَّهِ مَا رَأَيْتُهُ قَطُّ وَ لاَ أَعْرِفُهُ فَنَحْنُ جُلُوسٌ إِذْ قَدِمَ نَفَرٌ مِنْ قُمَّ فَسَأَلُوا عَنِ اَلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَعَرَفُوا مَوْتَهُ فَقَالُوا فَمَنْ نُعَزِّي فَأَشَارَ اَلنَّاسُ إِلَى جَعْفَرِ بْنِ عَلِيٍّ فَسَلَّمُوا عَلَيْهِ وَ عَزَّوْهُ وَ هَنَّوْهُ وَ قَالُوا إِنَّ مَعَنَا كُتُباً وَ مَالاً فَتَقُولُ مِمَّنِ اَلْكُتُبُ وَ كَمِ اَلْمَالُ فَقَامَ يَنْفُضُ أَثْوَابَهُ وَ يَقُولُ تُرِيدُونَ مِنَّا أَنْ نَعْلَمَ اَلْغَيْبَ قَالَ فَخَرَجَ اَلْخَادِمُ فَقَالَ مَعَكُمْ كُتُبُ فُلاَنٍ وَ فُلاَنٍ وَ فُلاَنٍ وَ هِمْيَانٌ فِيهِ أَلْفُ دِينَارٍ وَ عَشَرَةُ دَنَانِيرَ مِنْهَا مَطْلِيَّةٌ فَدَفَعُوا إِلَيْهِ اَلْكُتُبَ وَ اَلْمَالَ وَ قَالُوا اَلَّذِي وَجَّهَ بِكَ لِأَخْذِ ذَلِكَ هُوَ اَلْإِمَامُ فَدَخَلَ جَعْفَرُ بْنُ عَلِيٍّ عَلَى اَلْمُعْتَمِدِ وَ كَشَفَ لَهُ ذَلِكَ فَوَجَّهَ اَلْمُعْتَمِدُ بِخَدَمِهِ فَقَبَضُوا عَلَى صَقِيلَ اَلْجَارِيَةِ فَطَالَبُوهَا بِالصَّبِيِّ فَأَنْكَرَتْهُ وَ اِدَّعَتْ حَبْلاً بِهَا لِتُغَطِّيَ حَالَ اَلصَّبِيِّ فَسُلِّمَتْ إِلَى اِبْنِ أَبِي اَلشَّوَارِبِ اَلْقَاضِي وَ بَغَتَهُمْ مَوْتُ عُبَيْدِ اَللَّهِ بْنِ يَحْيَى بْنِ خَاقَانَ فَجْأَةً وَ خُرُوجُ صَاحِبِ اَلزِّنْجِ بِالْبَصْرَةِ فَشُغِلُوا بِذَلِكَ عَنِ اَلْجَارِيَةِ فَخَرَجَتْ عَنْ أَيْدِيهِمْ وَ اَلْحَمْدُ لِلّٰهِ رَبِّ اَلْعٰالَمِينَ»
