جایگاه دعا از منظر قرآن و حدیث
یکی از راههای ارتباط با خالق وآفریننده خودمان، این است که با آن قادر بی نیاز صحبت کرده و مناجات داشته باشیم، راز ونیاز نماییم ، خواسته های خود را ازخداوند قدیر بخواهیم و چشم امید به استجابت و یاری و کمک حضرت باری تعالی داشته باشیم.
در فرهنگ دینی به این عمل “دعا” می گویند. کلمه دعا از ریشه فعل “دَعَوَ” به معنای خواندن، خواستن و تقاضا کردن، گرفته شده است.
در کتاب آسمانی و منشور جاودانی ما مسلمانان یعنی قرآن کریم بارها به این موضوع اشاره شده است.
در سوره مبارکه بقره ، آیه شریفه 186 خداوند متعال می فرمایند:
“اجابت میکنم دعا کننده را وقتی که مرا بخواند”
“وَاِذا سَاَلَکَ عِبادِی فَاِنِّی قَریِبٌ اُجِیبُ دَعوَةَ الداعِ اِذا دَعانِ فَلیَستَجِیبوُا لِی ولیُومِنُوا بِی لَعَلّهُم یُرشِدُون“
و در جای دیگر درشصتمین آیه از سوره مبارکه مومن (غافر) خداوند متعال وعده استجابت دعا را نوید می دهد و می فرماید:
“دعا کنید تا من دعایتان را استجابت کنم “
نکته مهم اینکه در ادامه آیه شریفه خداوند دعا را نوعی عبادت محسوب کرده و عاقبت کسانی که از این عبادت مهم دوری کرده و با کبر و غرور، خود را از این فیض الهی محروم می کنند ؛ به عذاب الهی و ورود با خواری و ذلت به دوزخ ترسیم می فرماید.
“وَقالَ رَبُّکم اُدعُونی اَستَجِب لَکُم اِنَّ اَلَّذینَ یَستَکبِرونَ عَن عِبادَتی سَیَدخُلُونَ جَهَنَّمَ داخِرین“
و همچنین درهفتاد و هفتمین آیه از سوره مبارکه فرقان، دعا یکی از راههای جلب توجه خداوند بیان شده و خداوند می فرماید:
“اگر دعایتان نباشد پروردگارتان به شما اعتنایی نمی کند.”
“قُل ما یَعبَوا بِکُم َربّی لَو لا دُعاوُکُم“
از خیل آیات مربوط به دعا به این سه آیه نورانی کفایت کرده و متذکر می شویم که مبحث دعا در فرمایشات و سخنان نورانی مفسران و مترجمان قرآن یعنی پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و خاندان مکرم ایشان علیهم اسلام به وفور صحبت شده و در کتب روایی و حدیثی ما ذکر شده است.
از جمله در یکی از کتب اربعه شیعه به نام “اصول کافی” بابی به نام دعا وجود دارد که در جلد چهارم این کتاب شریف آمده است؛ دراحادیثی که معصومین درباره دعا فرموده اند و مرحوم کلینی در کتاب خویش، اصول کافی آنها را جمع آوری کرده، این مطالب عنوان شده است:
*دعا عبادت، بلکه مغز وروح عبادات است.
*دعا قضا وقدر وبلا را دفع می کند.
*دعا شفا و درمان هردردی است.
*دعا کلید هر رحمت و پیروزی درهرحاجتی می باشد.
*دعا موجب قرب به خداوند است و محبوبترین اعمال روی زمین نزد خداوند میباشد.
*دعا سلاح مومن وستون دین ونور آسمان و زمین است و از نیزه علیه دشمن نافذتر وبرنده تر است.
