یاران امام زمان (عج)؛ همه چیز درباره ۳۱۳ یار خاص، زنان و سپاه ده هزار نفری

اهمیت وجود یاران در قیام جهانی امام زمان

می‌دانیم ظهور حضرت ولی عصر (عج) یک جنبه الهی دارد که از اذن خدا بر قیام تا یاری و نصرت الهی را شامل می‌گردد؛ اما جنبه دیگر آن وجود یارانی با اخلاص و مومن است که نسبت به آن موعود منتَظَر، مطیع محض بوده، با جان و دل در یاری‌اش بکوشند و سختی‌ها و مخاطرات را به جان بخرند. وجود چنین یارانی همان چیزی است که پدران معصوم آن بزرگوار (علیهم السلام) نیز طالب آن بوده‌اند؛ اما نبودشان موجب شد تا در بزنگاه‌هایی چون سقیفه یا پیکار با معاویه، وادار به سکوت یا صلح شوند یا در رویارویی با یزید به شهادت برسند.

هرچند باید دانست که خدا و اولیائش، نیازمند مردم نیستند؛ اما در ظرف شرایطی که برای آزمایش مردم در این عالم نهاده شده است، وجود یارانی آماده، لازمه ظهور و نیز پیشبرد قیام حضرت مهدی (ع) است. به ویژه به یاد آوریم که نوع مأموریت آن جناب که فتح کل زمین و جنگ با تمام ظالمان، زورگویان و قدرتمندان عالم است، سختی‌های فوق‌العاده‌ای دارد که در منابع دینی به آن اشاره شده است؛ ذیلاً دو نمونه را می‌خوانیم.

سختی قیام در روایات:

• از مفضل بن عمر نقل شده است:«عَنِ اَلْمُفَضَّلِ بْنِ عُمَرَ قَالَ: سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ عَلَيْهِ السَّلاَمُ وَ قَدْ ذَكَرَ اَلْقَائِمَ عَلَيْهِ السَّلاَمُ فَقُلْتُ إِنِّي لَأَرْجُو أَنْ يَكُونَ أَمْرُهُ فِي سُهُولَةٍ فَقَالَ لاَ يَكُونُ ذَلِكَ حَتَّى تَمْسَحُوا اَلْعَلَقَ وَ اَلْعَرَقَ.»
• «در حضور امام صادق از قائم (ع) یاد شد. من عرض کردم: امیدوارم که کار ایشان به آسانی انجام پذیرد؛ اما آن حضرت فرمود: «آن امر واقع نخواهد شد مگر آن که (در هنگامه نبرد) خون لخته و عرق را (از خویشتن) بزدائید.»
• از بشیر بن نَبّال روایت شده است:«عَنْ بَشِيرٍ اَلنَّبَّالِ‌ قَالَ:قَدِمْتُ اَلْمَدِينَةَ‌ قُلْتُ لِأَبِي جَعْفَرٍ عَلَيْهِ السَّلاَمُ‌ إِنَّهُمْ يَقُولُونَ إِنَّ اَلْمَهْدِيَّ‌ لَوْ قَامَ لاَسْتَقَامَتْ لَهُ اَلْأُمُورُ عَفْواً وَ لاَ يُهَرِيقُ مِحْجَمَةَ دَمٍ فَقَالَ كَلاَّ وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ لَوِ اِسْتَقَامَتْ لِأَحَدٍ عَفْواً لاَسْتَقَامَتْ لِرَسُولِ اَللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ‌ حِينَ أُدْمِيَتْ رَبَاعِيَتُهُ وَ شُجَّ فِي وَجْهِهِ كَلاَّ وَ اَلَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ حَتَّى نَمْسَحَ نَحْنُ وَ أَنْتُمُ اَلْعَرَقَ وَ اَلْعَلَقَ ثُمَّ مَسَحَ جَبْهَتَهُ.» «هنگامی که به مدینه رسیدم به امام باقر (ع) عرض کردم: برخی می‌گویند اگر مهدی (ع) قیام کند، کارها به خودی خود برای او سامان می‌یابد و به اندازه حجامتی خون نمی‌ریزد. امام فرمودند: «هرگز چنین نیست؛ سوگند به آنکه جانم به دست اوست! اگر کارها به خودی خود برای کسی روبراه می‌شد، مسلماً برای رسول خدا (ص) درست می‌شد، آن هنگام که دندان‌های پیشین حضرت شکست و صورتش را زخم رسید. نه هرگز! سوگند به آنکه جان من به دست اوست (چنین نخواهد شد) تا آنکه ما و شما عرق و خون لخته شده را پاک کنیم». سپس حضرت به پیشانی خود دست کشید.»

طبعاً این رنج‌ها و سختی‌ها، مردانی را می‌طلبد که درجه ایمان و آمادگی و قدرت پایداری بیشتری داشته باشند.

جایگاه یاران امام زمان (عج) در قرآن

در کلام الهی از یاران امام موعود به بزرگی یاد شده است. امام صادق (ع) آیات زیر را به اصحاب قائم (عج) تفسیر کرده‌اند:

• سوره انعام، آیه ۸۹: «فَإِنْ يَكْفُرْ بِهَا هَٰؤُلَاءِ فَقَدْ وَكَّلْنَا بِهَا قَوْمًا لَيْسُوا بِهَا بِكَافِرِينَ» (اگر اینان به آن کفر ورزند، ما گروهی را بر آن گمارده‌ایم که بدان کافر نباشند.)
• سوره مائده، آیه ۵۴: «يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَنْ يَرْتَدَّ مِنْكُمْ عَنْ دِينِهِ فَسَوْفَ يَأْتِي اللَّهُ بِقَوْمٍ يُحِبُّهُمْ وَيُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِينَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْكَافِرِينَ…» (ای کسانی که ایمان آورده‌اید! هرکس از شما از دین خود برگردد، به‌زودی خداوند گروهی را می‌آورد که آنان را دوست دارد و آنان نیز او را دوست دارند…)

اشتیاق امامان (ع) به یاران مهدی (عج)

امامان معصوم (ع) ضمن تأکید بر آمادگی برای ظهور، اشتیاق خود را برای دیدار این یاران ابراز داشته‌اند.

• امام صادق (ع) فرمودند:«لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ اَلْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»
• «هر یک از شما برای خروج قائم ولو یک تیر آماده کند؛ که چون خدای تعالی بداند که او چنین نیتی دارد، امیدوارم که عمرش را به تأخیر اندازد تا آنکه او را درک کرده و از یارانش گردد.»
• امام باقر (ع) فرمودند:«إِذَا سَمِعْتُمْ بِهِ فَأْتُوهُ وَ لَوْ حَبْواً عَلَى اَلثَّلْجِ» «چون دعوت او را شنیدید، نزد او بروید گرچه به صورت سینه‌خیز بر روی برف باشد.»
• حضرت مهدی (عج) نیز در دعای خود می‌فرمایند:«وَ اِجْمَعْ لِي أَصْحَابِي وَ صَبِّرْهُمْ وَ اُنْصُرْنِي عَلَى أَعْدَائِكَ وَ أَعْدَاءِ رَسُولِكَ…»«و یارانم را برای من جمع نمای و ایشان را صبر ده و مرا در برابر دشمنانت یاری ده…»

تعداد یاران امام زمان (عج): ۳۱۳ فرمانده و سپاهی عظیم

در روایات بسیاری بر عدد ۳۱۳ نفر به عنوان یاران خاص امام زمان (عج) تأکید شده است. این عدد، هم‌شمار یاران پیامبر (ص) در جنگ بدر و یاران خاص حضرت طالوت است. اما این افراد، فرماندهان و حلقه اول یاران هستند. سپاه اصلی حضرت بسیار بزرگ‌تر است و روایات تأکید دارند که سپاه امام زمان (عج) هنگام خروج از مکه، حداقل از ده هزار نفر تشکیل شده است.

• امام باقر (ع) فرمودند: «با قائم (ع) بین رکن و مقام، سیصد و اندی – به تعداد اهل بدر- بیعت می‌کنند.»
• ایشان در جای دیگر فرمودند: «پس از بیعت (۳۱۳ نفر)، هنگامی که ده هزار مرد جنگی (اَلْعِقْدُ) به گرد او اجتماع کنند، خروج خواهد کرد.»

چگونگی پیوستن یاران به امام: تجمیع معجزه‌آسا

بر اساس روایات، یاران خاص امام زمان (عج) به شیوه‌ای معجزه‌آسا و بدون قرار قبلی گرد هم می‌آیند. آیه ۱۴۸ سوره بقره به این رویداد شگرف اشاره دارد:

«أَيْنَ مَا تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعًا»
«هرکجا باشید، خداوند همه شما را حاضر می‌کند.»

امام صادق (ع) در تفسیر این آیه می‌فرمایند:

«نَزَلَتْ فِي الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِهِ يَجْتَمِعُونَ عَلَى غَيْرِ مِيعَادٍ»</p> «این آیه درباره قائم و یارانش نازل شده که بدون قرار قبلی گرد هم می‌آیند.»

این گردهمایی سریع با تعبیر «کَقَزَعِ الخریف» (مانند ابرهای پراکنده پاییزی که به سرعت جمع می‌شوند) توصیف شده است.

ویژگی‌های یاران امام زمان (عج)

• قلب‌هایی پولادین: «دلهایشان مانند پاره‌های آهن است و در ایمان به خدا از سنگ سخت‌ترند.»
• عبادت و شجاعت: «عابدان شب و شیران روز هستند. زمزمه عبادتشان در شب مانند صدای زنبور عسل است.»
• اطاعت محض: «در برابر امامشان، از کنیز در برابر مولایش فرمان‌بردارترند.»
• آرزوی شهادت: «شعارشان “یَا لَثَارَاتِ الْحُسَيْنِ” (ای خون‌خواهان حسین!) است.»
• هیبت و شکوه: «شکوه و وحشت آنان به اندازه یک ماه مسیر، پیشاپیش آنها حرکت می‌کند.»

تکامل یاران پس از ظهور: قدرت‌های فراانسانی

• قدرت چهل مرد: امام سجاد (ع) می‌فرمایند: «به هر مردی از آنها نیروی چهل مرد داده می‌شود.»
• قلب‌های آهنین: «دل‌های آنان همچون پاره‌های آهن می‌شود که اگر با آنها به کوه بزنند، آن را از جا برمی‌کنند.»
• رفع بیماری و ترس: هرگونه بیماری از جسم و ترس از دل آنها زدوده می‌شود.
• ایمان کامل: امام صادق (ع) می‌فرمایند ایمان شیعیان تا زمان ظهور کامل نمی‌شود و در آن هنگام است که به مؤمنان کامل تبدیل خواهند شد.

زنان و جوانان در سپاه امام زمان (عج)

• حضور زنان: امام باقر (ع) می‌فرمایند در میان ۳۱۳ یار خاص، پنجاه زن حضور دارند. همچنین، سیزده زن که برخی از دوران گذشته رجعت می‌کنند، برای پرستاری و مداوای مجروحان به سپاه ملحق می‌شوند.
• اکثریت جوانان: امیرالمؤمنین (ع) می‌فرمایند: «یاران قائم (عج) همگی جوان هستند و پیرمرد در میانشان نیست، مگر به اندازه سرمه در چشم یا نمک در غذا.»