
الف ) نقل واقعه؛
محمد محمدی ریشهری با بهرهگیری از تمام روایات تصویر کاملی از این رویداد ارائه کرده و آن را چنین نقل کرده است؛
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در خانه همسرش، امّ سلمه قرار است پیام مهمی از سوی خداوند درباره چند تن از نزدیکان خود دریافت کند. لذا به همسرش تأکید میکند که به هیچکس اجازه ورود ندهد. از سوی دیگر، در همین روز، فاطمه سلام الله علیها، دختر پیامبر خدا تصمیم میگیرد برای پدر غذای مناسبی به نام عصیده (حلوا) تهیه کند. او این غذا را در دیگ کوچک سنگی فراهم میکند و آن را روی طبقی گذاشته، برای پدر میآورد. امّ سلمه میگوید: “من نتوانستم مانع ورود فاطمه شوم”. محمد (ص) به دخترش فرمود: “برو و همسر و دو فرزندت را هم بیاور”. فاطمه(س) بیدرنگ به منزل بازگشت و همراه همسر و دو فرزندش که در آنوقت، خردسال بودند به خانه پدر وارد شد. ام سلمه با اشارهٔ رسول خدا(ص) برخاست و در کناری مشغول نماز شد. رسول خدا(ص) با امام علی(ع) و فاطمه(س) و دو فرزندش امام حسن(ع) و امام حسین(ع)، کنار سفرهٔ فاطمه(س) نشستند. پیامبر(ص) کسای خیبری (عبایی از بافتههای مردم منطقه خیبر) را بر سر داماد و دختر و فرزندانش کشید و با دست راست به آسمان اشاره کرده، فرمود: «خدایا! اینان اهل بیت(ع) من هستند. پس هرگونه پلیدی را از آنها دور کن و کاملاً پاکشان گردان!» آنگاه جبرئیل امین، نازل شد و آیه تطهیر را خواند: إِنَّمَا یرِیدُ اللَّهُ لِیذْهِبَ عَنکمُ الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَیطَهِّرَکمْ تَطْهِیرًا (ترجمه: …خدا فقط میخواهد آلودگی را از شما خاندان [پیامبر ]بزداید و شما را پاک و پاکیزه گرداند.)[ سوره احزاب/ آیه ۳۳] امّ سلمه جلو آمد و عرض کرد: آیا من در شمار اهل بیت نیستم؟ پیامبر(ص) خدا فرمود: تو در راه خیر و نیکی هستی، تو از همسران پیامبر خدایی.
(محمدی ریشهری، اهل بیت(ع) در قرآن و حدیث، ۱۳۷۹ش، جلد ۱، صفحه ۳۸)
ب ) اسناد و مدارک حدیث کساء ؛
این روایت در کتب تفسیری ومنابع حدیثی شیعه از جمله
- تفسیر قمی،(قمی، تفسیر القمی، ۱۴۰۴ق، جلد ۲، صفحه ۱۹۳)
- تفسیر فرات کوفی،(فرات کوفی، تفسیر فرات الکوفی، ۱۴۱۰ق، صفحه ۳۳۲-۳۳۷)
- مجمع البیان؛(طبرسی، مجمع البیان، ۱۳۷۲ش، جلد ۸، صفحه ۵۵۹) ،
- البرهان فی تفسیر القرآن؛ (بحرانی، البرهان، ۱۳۷۴ش، جلد ۲، صفحه ۱۰۶) ،
- اصول کافی؛(کلینی،الکافی، ۱۴۲۹ق، جلد ۲، صفحه ۸) ،
- 6- امالی شیخ طوسی؛(طوسی، الأمالی، ۱۴۱۴ق، صفحه ۳۶۸و۵۶۵) ،
نقل شده است.
و در کتب اهل سنت:
حدیث کساء در کتب حدیثی و منابع تفسیری اهل سنت همچون؛
- مسند احمد بن حنبل؛(ابن حنبل، مسند احمد بن حنبل، ۱۴۱۲ق، جلد ۷، صفحه ۴۱۵) ،
- اسد الغابة اثر ابن اثیر؛(ابن الأثیر، أسد الغابة، ۱۳۷۷ق، جلد ۴، صفحه ۲۹) ،
- جامع البیان اثر محمد بن جریر طبری؛(طبری، جامع البیان، ۱۴۱۲ق، جلد ۵، صفحه ۲۲) ،
- تفسیر القرآن العظیم اثر ابن ابیحاتم رازی؛(ابن ابیحاتم، تفسیر القرآن العظیم، ۱۴۱۹ق، جلد ۹، صفحه ۳۱۳۳)
- الکشاف اثر زمخشری؛(زمخشری، الکشاف، دار الکتاب العربی، جلد ۱، صفحه ۳۶۸-۳۷۰)
- التفسیر الکبیر اثر فخر رازی؛(رک: فخر الرازی، التفسیر الکبیر، ۱۴۲۰ق، جلد ۸، صفحه ۲۴۷)
- 7- و الجامع لاحکام القرآن اثر قرطبی؛(قرطبی، الجامع لاحکام القرآن، ۱۴۰۵ق، جلد ۱۴، صفحه ۱۸۳)
ج ) حدیث کساء از زبان عایشه؛
حدیث کساء در صحیح مسلم چنین نقل شده است: عایشه گوید:
روزی رسول خدا بیرون آمد و عبایی نقشدار که از موی سیاه بافته شده بود، بر دوش داشت. ابتدا حسن آمد، او را زیر عبا جای داد؛ پس از او حسین آمد، او را هم به زیر عبا جای داد، سپس فاطمه آمد و در زیر عبا قرار گرفت، بعد علی آمد و او را هم همراه دیگران زیر عبا جای داد و فرمود: “إنّما یریدُ اللّه لِیذْهِبَ عَنْکُم الرِّجْسَ أَهْلَ الْبَیتِ وَ یطَهِّرَکُم تَطْهِیراً”
(مسلم، صحیح مسلم، ۱۴۲۳ق، جلد ۱۵، صفحه ۱۹۰)
د ) فاطمه محور جمع در حدیث کساء ؛
نکته تامل برانگیز در حدیث شریف کسا ، نقش محوری حضرت زهرا می باشد؛ در فرازهای حدیث داریم؛
فاطمه و پدرش
فاطمه و شوهرش
فاطمه و فرزندانش
فاطمه است که محور جمع است،
فاطمه است که اهل بیت برقرار است،
فاطمه است که مودت باید باشد،